• Kooperatif Kuruluşuna Nasıl İzin verilir?

Bakanlığımızca hazırlanarak uygulamaya konulan Örnek Ana sözleşmelerin aynen kabul edilmesi halinde, Konut Yapı, Toplu İşyeri Yapı, Küçük Sanayi Sitesi Yapı, Tüketim, Turizm Geliştirme, Temin Tevzi, Küçük Sanat, Motorlu Taşıyıcılar, Üretim ve Pazarlama, Yaş Sebze ve Meyve Pazarlama Kooperatifleri’nin kuruluşlarına İl Müdürlüklerince izin verilmektedir.

• Kuruluş Aşamasında İstenilen Belgeler4

·        Konut Yapı  ve Toplu İşyeri Yapı Turizm Geliştirme, Tüketim, Temin Tevzii Kooperatifi

• Dilekçe
• Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet  ana sözleşme
• Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu

·        Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi

• Dilekçe
• Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet  ana sözleşme
• Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
• Kurucuların taşıyıcılığı fiilen meslek edinmiş şoför esnafı olduklarına  dair kayıtlı oldukları mahalli Şoförler Odasından veya Esnaf ve Sanatkarlar Odasından verilmiş belge
• Kurucuların sahip oldukları araçların İl Trafik Şubesine kayıtlı olduklarına ilişkin ruhsatnamelerin noter tasdikli birer sureti
• Kurucuların Mahalli Ticaret Sicili Memurluğuna kayıtlı olmadıklarına dair Ticaret Sicili Memurluğundan alınmış belge

·        Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi-Küçük Sanat Kooperatifi

• Dilekçe
• Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet  anasözleşme
• Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
• Kurucu ortakların ortaklık şartlarını taşıdıklarına dair Dernek veya Ticaret ve Sanayi Odaları ile  Vergi Dairesinden alınmış bir belge

·        Üretim Pazarlama Kooperatifi

• Dilekçe
• Kurucuların imzalarını taşıyan en az 3 adedi noter onaylı 5 adet  ana sözleşme
• Kooperatif Kuruluş Bilgi Formu
• Kooperatif kurucularının kooperatif konusuyla ilgili üretimde bulunduklarına dair Ziraat Odasından ya da ilgili kurumdan ve Vergi Dairesinden alınmış belge

Yukarıda sayılan kooperatiflerin dışındaki Tarım Satış, İşletme, Eğitim ve Kültür, Yayıncılık, Esnaf Sanatkar Kredi ve Kefalet, Deniz Taşıyıcıları, Tahmil ve Tahliye kooperatifleri ile Tüm birlik ve merkez birliklerinin kuruluşları ve ana sözleşmelerinin diğer maddelerinde yapılmak istenilen değişikliklere Bakanlığımızca (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) izin verilmektedir.

Kooperatif Anasözleşmesinin  herhangi bir maddesinde değişiklik yapılması sırasında istenilen belgeler:

• Dilekçe
• Değiştirilmek istenen madde metninin eski ve yeni şeklinin karşılıklı olarak yazılmış ve yönetim kurulunca imzalanmış şekli (10 nüsha).
• Anasözleşme değişikliğine neden ihtiyaç duyulduğuna dair gerekçeli yönetim kurulu kararının Noter onaylı bir örneği.
• Kooperatifin kuruluş ilanının yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin aslı veya fotokopisi (dosyasında bulunmaması halinde).
• Kooperatifin en son durumunu gösterir Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Durum Bildirim Formu

Unvan, süre, merkez ve sermaye değişikliği izinleri İl  Sanayi ve Ticaret anasözleşmedeki diğer madde değişiklik izinleri ise Bakanlığımızca (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü) verilmektedir.

Üretim ve Pazarlama Kooperatifi
Hizmet ve Dayanışma Kooperatifi
Fikri Mülkiyet Hakları ve Proje Danışmanlığı Kooperatifi
Yenilenebilir Enerji Üretim Kooperatifi
Karşılıklı Sigorta Kooperatifi
Tarım Satış Kooperatifi
Site İşletme Kooperatifi
Esnaf Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi
Sağlık Hizmetleri Kooperatifi

1-Kooperatife ortak olma yolları

a)Bir kooperatif kurarak ortak olma (KK.m.1)

b)Daha önce kurulmuş olan bir kooperatife sonradan ortak olma (KK.m.8)

c)Kooperatif ortaklarından birinin ortaklık payını devralmak suretiyle ortak olma (KK. m. 14.f.3)

d)Miras yoluyla ortak olma (KK. m.14.f.2)

e)Taşınmaz mal veya işletme karşılığı ortak olma (KK.m.15.f.2)

2- Kooperatif ortaklığına girme şartları

a)Medeni hakları kullanma yeterliliğine sahip olmak,

b) Yazılı olarak kooperatif yönetim kuruluna başvurmak

c) Varsa şahsi sorumluluk ve ek ödemeleri yazılı olarak kabul etmek,

d)Gerekli sermaye payını taahhüt etmek ve dörtte birini peşin ödemek

e) Anasözleşmelerle getirilen diğer şartları taşımak,

3-Kooperatiflerle ilgili dikkat edilecek hususlar

· Kooperatiflerde yedek ortaklık yoktur

· Yapı kooperatiflerinde konut, işyeri ve ortak sayısının genel kurulca belirlenmesi zorunludur (K.K. m.42)

· Ortalığın devri hariç sonradan ortaklığa kabul edileceklerden bir fark alınması mevcut anasözleşmelere göre genel kurul kararı ile mümkün olabilmektedir. :Bu konuda yönetim kurulu yetkili değildir.

4- Ortak olurken dikkat edilecek bazı hususlar

Bir kooperatife ortak olurken özellikle;

· Aylık aidatların sabit olduğu, hiç artmayacağı, ara ödeme olmayacağı, çok düşük aidatlarla iki, üç, dört sene gibi bir sürede inşaatların bitirileceği şeklindeki sözlere ilanlara kesinlikle inanılmamalıdır.

· Ödemeler kooperatif adına bankada açılmış olan hesaplara yatırılmalı ya da kooperatif yetkililerine, kooperatif kaşesini ve ilgililerin imzasını taşıyan makbuz karşılığında yapılmalı, belgesiz ödeme yapılmamalı,, yöneticiler adına açılan hesaplara para yatırılmamalıdır.

· Kooperatifin mevcut ortaklarının ekonomik, kültürel ve sosyal durumları iyi araştırılmalı, bu hususların kendi durumuna uyması halinde ortak olunmalıdır.

· Arsa alındığı söyleniyorsa, arsanın tapu devri ya da tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi ile alınıp alınmadığına (KK. m.59f.4) bu arsanın kooperatifin amacına uygun olup olmadığına bakılmalıdır (KK.m.59.f.5)

· Ortak sayısının genel kurulca belirlenen konut/işyeri bsayısından fazla olup olmadığı araştırılmalıdır. (KK. m.8.f.3)

· İnşaata başlanılmış ise inşaat ruhsatının alınıp alınmadığı sorulmalı, inşaat seviyesi, mümkünse arsa alımı ve inşaata yapılan harcamalar ile toplanan paraların mukayesesi yapılmalıdır.

· Ortaklık devralınacak şahsın, gerçekten ve halen o kooperatifin ortağı olup olmadığı, kooperatife borcunun bulunup bulunmadığı araştırılmalıdır.

· Ödenen aidat ve günün fiyat artışları da dikkate alınarak, inşaatın ne kadar sürede bitirilebileceği hususunda bir fikir edinilebilmelidir.

Yukarıdaki ve benzeri hususlarda iyi bir araştırma, inceleme yapılıp bilgi sahibi olunduktan sonra, ortak olmaya karar verilmelidir.

Vatandaşlarımızın; ekonomik menfaatlerini korumak, meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılamak ve özellikle de başlarını sokabilecek bir konuta sahip olabilmek için kooperatiflere ortak oldukları bilinmektedir.

Başta kooperatif ortakları olmak üzere vatandaşlarımızın kooperatifçilik konusunda yeterince bilgiye sahip olmamaları önemli sorunlarla karşılaşmalarına neden olmaktadır. Bu durum kooperatiflere ortak olanların beklentilerinin aksine, ekonomik olarak zarara uğramaları ile sonuçlanmaktadır. Dolayısıyla, toplumda, kooperatiflere karşı bir güvensizlik oluşmaktadır. Halbuki, çoğu dar gelirli olan insanlarımızın, birer ekonomik dayanışma kurumu olan kooperatiflere güven duyarak ortak olabilmesi ve kooperatiflerden beklenen faydaların elde edilebilmesi büyük önem taşımaktadır.

Bu nedenle kooperatifçiliğe gönül vermiş her insanın, kurumun ve kooperatif ve üst kuruluşlarının kooperatifçilik hareketinin ne olduğu konusunda topluma aydınlatıcı bilgi vermesi, eğitici yayınlarda bulunması da gerekmektedir

11/06/2008 TARİH VE 26903 sayılı Resmi Gazetede yer alan KOOPERATİFLERVE ÜST KURULUŞLARI YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GENEL KURUL TOPLANTILARINA SUNACAKLARI YÖNETİM KURULU YILLIK ÇALIŞMA RAPORUNUN USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ ve KOOPERATİFLER VE ÜST KURULUŞLARI DENETİM KURULU ÜYELERİNİN GENEL KURUL TOPLANTILARINA SUNACAKLARI DENETİM KURULU RAPORUNUN USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ Genel Kurula ait bölümümüzde yer almaktadır.

KOOPERATİFİN KURULUŞU VE İNTİBAK İŞLEMLERİ

1.KOOPERATİFİN KURULUŞU

Soru 1-Kooperatifin ticaret ünvanlarının seçiminde ve bu ünvanlara yapılacak ilavelerde nelere dikkat edilmesi gerekir?

-Kooperatifler, ticaret ünvanlarında, kamu kurum ve kuruluşlarının isimlerine yer veremezler.

Soru 2- Kooperatif nasıl kurulur?

– Kooperatif kurabilmek için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan veya bu konuda yetki verilen İl Müdürlüklerinden izin almak gerekir.

Soru 3- Kooperatiflere kimler ortak olabilir?

– Kooperatiflere; ancak gerçek kişiler, kamu hukuku tüzel kişileri ve bazı özel hukuk tüzel kişileri ortak olabilir.

KOOPERATİFE ORTAK OLMA

Soru 4- Kooperatife ortak olurken hangi hususlara dikkat etmek gerekir?

– Kooperatife ortak olmadan önce kişisel araştırma yapılmalıdır.

Soru 5- Kooperatife nasıl ortak olunur?

– Kooperatife ortak olmak için yazılı olarak yönetim kuruluna başvurulur.

ORTAKLIKTAN ÇIKMA

Soru 6- Her ortak kendi isteğiyle kooperatiften çıkabilir mi?

– Her ortak kendi isteğiyle kooperatiften çıkabilir.

ORTAKLIKTAN ÇIKARMA

Soru 7- Kooperatif arsaların parasını verdikten sonra ortaklardan para talep edebilir mi?

– Bir ortak kooperatiften çıkmadığı veya çıkarılmadığı sürece ortaklık sıfatı devam eder.

Soru 8- Parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortak kooperatiften çıkarılabilir mi?

– Parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen ortak kooperatiften çıkarılabilir.

Soru 9- Kooperatifin vergi borcunu ödemek için ortaklardan para istenebilir mi?

– Kooperatifin borçları ortakların katkılarıyla ödenir.

Soru 10- Cumhuriyet Savcılığına şikayet etmek ortaklıktan çıkarılma sebebi olabilir mi?

– C.Savcılığa şikayette bulunmak ortaklıktan çıkarılma sebebi olamaz.

Soru 11- Taahhüdünü yerine getirmeyen ortağı yasa ve ana sözleşmede öngörülen biçimde ihtar ve tebligatlar yapılmadan ortaklıktan çıkarmak mümkün mü?

– Taahhüdünü yerine getirmeyen ortağı yasa ve ana sözleşmede öngörülen biçimde ihtar ve tebligatlar yapılmadan kooperatif ortaklığından çıkarılamaz.

ORTAKLIKTAN ÇIKARMA KARARININ TEBLİĞ EDİLMESİ

Soru 12- Ortaklıktan çıkarma kararı noter vasıtasıyla tebliğ edilmeden bir kimse ortaklıktan çıkarılabilir mi?

– Kooperatif ortaklığından çıkarılma kararı Noter aracılığıyla tebliğ edilmelidir.

Soru 13- Kooperatif çıkarma kararını,ilan yoluyla veya elden tebliğ edebilir mi?

– Kooperatif çıkarma kararını ilan yoluyla ve bizzat tebliğ edemez.

Soru 14- Ortağın,çıkarma kararının alındığı genel kurul toplantısında bulunması,tebliğ yerine geçer mi?

– Ortağın,çıkarma kararının alındığı genel kurul toplantısında bulunması,tebliğ yerine geçmez.

ÇIKARILAN ORTAĞIN HAK ARAMA YOLLARI

Soru 15- Çıkarılan ortak hangi yollarla hak arayabilir?

– Çıkarılan ortak birkaç yolla hak arayabilir.

a) Çıkarma kararı yönetim kurulunca verilmişse; ortak kararın kendisine tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde;

-Dilerse, genel kurula itiraz ederek, kararın kaldırılmasını istemek,

-Dilerse, yönetim kurulu kararı aleyhine itiraz davası açmak,

şeklinde haklarından yalnız birini kullanabilir.

b) Çıkarma kararı genel kurulca verilmişse; bu durumda çıkarma kararının ortağa tebliğ tarihinden itibaren ortakça 3 ay içinde ‘itiraz davası’ açılabilir.

Soru 16- Ortaklar, kooperatif aleyhine hangi davaları açabilir?

– Ortak kooperatif aleyhine ancak ‘itiraz davası’ veya ‘bozma davası’ açabilir.

Soru 17- Çıkarma kararı kesinleşmeden yeni ortak alınabilir mi?

– Çıkarma kararı kesinleşmeden önce yeni ortak alınamaz
ÇIKARILMA KARARI KESİNLEŞMEYEN ORTAĞIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Soru 18- Haklarında alınan çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların, hak ve yükümlülükleri, aynen devam eder mi?

– Haklarında alınan çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların hak ve yükümlülükleri aynen devam eder.

ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA

Soru 19- Çıkan ve çıkarılan ortaklar kooperatiften ne talep edebilir?

– Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona eren ortakların ‘sermaye ve diğer alacakları’ geri verilir.

Soru 20- Ortaklığı sona eren kişilerin sermaye ve diğer alacakları, keyfi olarak geciktirilebilir mi?

– Ortaklığı sona eren kişilerin sermaye ve diğer alacakları, keyfi olarak geciktirilemez.

Soru 21- Çıkan ve çıkarılan ortakların alacak ve borçları, kaç yıl gecikince zaman aşımına uğrar?

– Çıkan ve çıkarılan ortakların alacak ve hakları beş yıl geçince zaman aşımına uğrar.

ORTAKLIĞI DEVRİ

Soru 22- Ortaklığın devri sebebiyle, taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenebilir mi?

– Ortaklığın devri sebebiyle taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenemez.

Soru 23- Bir pay, birden fazla kişiye devredilebilir mi?

– Bir paya birden fazla kişi ortak olamaz.

HAK VE VECİBELERDE EŞİTLİK

Soru 24- Kooperatif kurucuları, yönetim kurulu üyeleri, emanet komisyonu üyeleri kuraya katılmadan daire seçebilir mi?

– Ortaklar, hak ve vecibelerde eşittir.

Soru 25- Ortak fazla ödediği parayı kooperatiften isteyebilir mi?

– Ortak fazla ödediği parayı kooperatiften isteyebilir.

Soru 26- Sonradan ortak olan kişilerden fazla para istenebilir mi?

– Ortaklar arasında eşitlik prensibi esastır.

ORTAKLARIN HAKLARI

Soru 27- Ortakların hangi konularda bilgi edinme hakkı vardır?

– Ortakların her konuda bilgi edinme hakları vardır.

Soru 28- Yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantılarına katılabilmek için ortaklık sürelerine bakılır mı?

– Yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantılarına katılabilmek için ortaklık sürelerine bakılmaz.

GENEL KURULUN GÖREV VE YETKİLERİ

Soru 29- Ortakların ödeyeceği taksit tutarlarını ve ödeme esaslarını hangi organ belirler?

– Taksit miktarını ve ödeme esaslarını genel kurul tespit eder.

OY HAKKI VE TEMSİL

Soru 30- Genel kurul toplantılarında bir ortak başka bir ortak tarafından nasıl temsil edilebilir?

– Genel kurul toplantısında bir ortak, başka bir ortak tarafından yazı ile izin vermek suretiyle temsil edilebilir.

TOPLANTI ŞEKİLLERİ VE ZAMANI

Soru 31- Genel kurul kaç şekilde toplanır?

– Genel kurulu olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır.

Soru 32- Olağan genel kurul toplantıları ne zamana kadar yapılmalıdır?

– Olağan genel kurul toplantısının takip eden her ay yılın ilk 6 ayı içerisinde yapılması zorunludur.

ÇAĞRIYA YETKİLİ ORGANLAR

Soru 33- Genel kurulu kimler toplantıya çağırır?

– Genel kurul; yönetim kurulu, denetçiler, ilgili bakanlık ve mahkeme izniyle toplantıya çağrılır.

Soru 34- Genel kurulun, yönetim kurulu dışındaki organ ve teşekküller tarafından toplantıya çağırılması halinde, yönetim kurulunun yardımcı olması gerekir mi?

– Yönetim kurulu yardımcı olur.

ÇAĞRININ ŞEKLİ

Soru 35- Genel kurul toplantısına nasıl çağrı yapılır?

– Genel kurul toplantısına çağrı, taahhütlü mektupla, ayrıca gerektiğinde gazete ile yapılır.

Soru 36- Genel kurul toplantısına çağrı yapıldıktan sonra erteleme yapılabilir mi?

– Genel kurul toplantısına çağrı yapıldıktan sonra erteleme yapılabilir.

BÜTÜN ORTAKLARIN HAZIR BULUNMASI

Soru 37- Kooperatiflerde çağrısız genel kurul toplantısı yapılabilir mi?

– Kooperatiflerde çağrısız genel kurul toplantısı yapılabilir.(1163 sayılı kooperatifler kanununun 47.maddesi)

GÜNDEM

Soru 38- Olağanüstü genel kurul toplantılarının gündemini kimler belirler?

– Olağanüstü genel kurul toplantılarının gündemi, toplantıya çağırmaya yetkili olanlar tarafından belirlenir.

Soru 39- Genel kurul gündemine madde ilavesi ne zaman ve kimler tarafından yapılır?

– Ortakların en az onda biri, genel kurul gündemine madde konmasını isteyebilir .(1163 sayılı kooperatifler kanununun 46.maddesi)

Soru 40- Ortaklar, açıklanmasını istedikleri konuların genel kurul gündemine konulmasını isteyebilir mi?

– Ortaklar, açıklamasında yarar gördükleri konuların genel kurul gündemine konulmasını isteyebilirler.

ORTAKLARIN İNCELENMESİNE HAZIR TUTULACAK HUSUSLAR

Soru 41- Bilanço, gelir-gider hesapları, yönetim kurulu çalışma raporu ve denetim kurulu raporunun, ortaklar incelemesine sunulması gerekir mi?

– Bilanço, gelir-gider farkı hesapları, yönetim kurulu çalışma raporu ve denetim kurulu raporu, ortakların incelemesine sunulur.

TOPLANTI YETER SAYISI VE KARAR YETER SAYISI

Soru 42- Genel kurulun toplantı yeter sayısı(toplantı nisabı)kaçtır?

– Toplantı yeter sayısı ana sözleşmede gösterilir.

Soru 43- Yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantılarında, ortakların en az kaçının hazır bulunması gerekir?

– Yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantılarında ortakların en az dörtte biri hazır bulunmalıdır.

Soru 44- Genel kurulda karar yeter sayısı(karar nisabı)kaçtır?

– Genel kurulda kararları yeterli sayı ile alınır.

Soru 45- Yapı kooperatiflerinde ortaklardan istenen taksit ve ara ödemelerin artırılması için genel kurulda ne kadar oyun olumlu yönde kullanılması gerekir?

– Yapı kooperatiflerinde ortaklardan istenen taksit ve ara ödemelerin artırılması için genel kurul çoğunluğu yeterlidir.

GÖRÜŞMELERİN BAŞKA BİR GÜNE BIRAKILMASI

Soru 46- Genel kurul görüşmeleri başka bir güne bırakılabilir mi?

– Genel kurul görüşmeleri başka bir güne bırakılabilir.

TOPLANTIDA BAKANLIK TEMSİLCİSİNİN BULUNMASI

Soru 47- Genel kurulun toplantısında, bakanlık temsilcisinin bulunması zorunlu mudur?

– Genel kurulun toplantısında bakanlık temsilcisi bulunması kuraldır.

GENEL KURULDA İBRA

Soru 48- İbra dilen (aklanan)organlardan alacak ileri sürülebilir mi?

– İbra dilen (aklanan)organlardan alacak ileri sürülemez.

Soru 49- Yönetim kurulu üyelerinin ibrasında kimler oy kullanamaz?

– Yönetim kurulu üyeleri kendi ibralarında oy kullanamaz.

Soru 50- İbranın sonuçları nelerdir?

– İbra edilmeyen kooperatif sorumluları hakkında dava açma imkanı doğar.

Soru 51- Bilançonun tasdiki ile yönetim ve denetim kurulu ibra edilmiş olur mu?

– Bilançonun tasdikiyle yönetim ve denetim kurulu ibra edilmiş olur.

Soru 52- İbra kararına rağmen ilgililerin sorumluluğu cihetine gidilebilir mi?

– İbra kararına rağmen ilgililerin sorumluluğu cihetine gidilebilir.

GENEL KURUL KARARLARININ İPTALİ

Soru 53- Genel kurul kararı hangi hallerde batıl sayılır ve iptal edilir?

– Sakat olan genel kurul kararları ;batıl ve iptali mümkün olan kararlar şeklinde ayrılır.

Soru 54- Genel kurul kararı iptal edilebilir mi? Bu dava ne kadar sürede ve kimler tarafından açılabilir? İptal kararının sonuçları nelerdir?

– Bir ay içinde iptal davası açılabilir

Soru 55- İptal davası açabilmek için gerekli belgeler nereden sağlanabilir?

– Genel kurul toplantısına ait belgeleri almak için Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne başvurabilirsiniz.

GENEL KURUL KARARLARININ TESCİL VE İLANI

Soru 56- Genel kurul toplantılarından itibaren kaç gün içinde kararlar tescil ve ilan ettirilir?

– Genel kurul kararları, toplantı tarihinden itibaren 15 gün içinde tescil ve ilan ettirilir.

YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SEÇİMİ

Soru 57- Devlet memurları hangi kooperatiflerde görev alabilirler?

– Devlet memurları; yapı, kalkınma ve tüketim kooperatiflerinin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler.

YÖNETİM KURULUNUN TOPLANMA VE KARAR YETER SAYISI

Soru 58- Yönetim kurulu, toplanma ve karar yeter sayısına uymadan karar alabilir mi?

– Toplanma ve karar yeter sayısına uyulmadan alınan yönetim kurulu kararları yok hükmündedir.

KOOPERATİFİN TEMSİL VE İLZAMI

Soru 59- Yönetim ve temsil yetkisi devredilebilir mi?

– Yönetim ve temsil yetkisi devredilebilir.

YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN BAŞKA KOOPERATİFLERDE GÖREV ALMAMASI,İSTİFALARIVE ÜCRETLERİ

Soru 60- Yönetim kurulu üyeleri aynı türden başka bir kooperatifte yönetim kurulu üyesi olarak görev alabilir mi?

– Yönetim kurulu üyeleri aynı türden başka bir kooperatifte yönetim kurulu üyesi olarak görev alamazlar.

Soru 61- Yönetim kurulu üyeleri ne zaman ve nasıl istifa edebilir?

– Yönetim kurulu üyeleri istedikleri zaman istifa edebilir.

Soru 62- Yönetim kurulu üyelerine yapılacak ödemelerin miktar ve şeklini kim tespit eder?

– Yönetim kurulu üyelerine yapılacak ödemenin miktar ve şekli genel kurulca tespit edilir.

Soru 63- Kooperatifte çalışanların ücretlerini kim belirler?

– Kooperatifte çalışanların ücretlerini yönetim kurulu belirler.

YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUKLARI

Soru 64- Yönetim kurulu üyeleri, şahsi menfaatlerine ilişkin hususların görüşülmesine katılabilir mi?

– Yönetim kurulu üyeleri, şahsi menfaatlerine veya yakınlarının menfaatlerine ilişkin hususların görüşülmesine iştirak edemezler.

Soru 65- Yönetim kurulu üyeleri, kendisi ve başkası namına kooperatifle sözleşme yapabilir mi?

– Yönetim kurulu üyeleri, kendisi ve başkası namına kooperatifle sözleşme yapamazlar.

Soru 66- Yetkisini aşan yönetim kurulu üyeleri hangi ceza ile cezalandırılır?

– Yetkisini aşan yönetim kurulu üyeleri para ve hapis cezası ile cezalandırılır.

Soru67- Kooperatifin para, mal, defter ve belgeleri üzerinde suç işleyen yönetim kurulu üyeleri ve memurları nasıl ceza görürler?

– “Devlet memuru” gibi ceza görürler.

Soru68- İzini kaybettiren kooperatif yöneticileri hakkında nerelere başvurulabilir?

– Yasal işlem yaptırabilirsiniz.

Soru69- Kooperatif yöneticileri hakkında elinizde suç teşkil eden belgeler varsa ne yapmanız gerekir

– Cumhuriyet Savcılığı’na başvurmalısınız.

DENETİM KURULU

DENETİM KURULU ÜYELERİNİN SEÇİMİ

Soru70- Denetim Kurulu üyeleri nereden seçilir?

– Ortaklar arasından veya dışarıdan seçilebilir.

DENETİM KURULU ÜYELERİNİN GÖREV,YETKİ VE ÜCETLERİ

Soru 71- Ortaklar hangi hallerde denetçilerin dikkatini çekerler?

– Denetçilerin dikkatini çekebilirsiniz.

DENETİM KURULU ÜYELERİNİN SORUMLULUKLARI

Soru72- Denetim kurulu üyeleri hangi hallerde sorumlu olur?

– Denetim kurulu üyeleri zincirleme sorumludurlar.

ARSA ALIMI,SATIMI,ORTAK VE KONUT SAYISI,KONUTLARIN ORTAKLARA TESLİMİ

Soru73- Kooperatifler, taşınmaz mal (gayrimenkul) alır ve satarlarken Tapu Dairelerine hangi belgeleri ibraz etmeleri gerekir?

– Sicil belgesi ve imza sirküleri ibraz etmeleri gerekir.

Soru74- Arsa alımında takip edilecek usul ile alınacak arsanın niteliklerini ve fiyatını hangi organ belirler?

– Genel kurul belirler

Soru75- Kooperatifler, arsalarında kat irtifakı tesis edebilirler mi?

– Edebilirler.

Soru76- Gayrimenkul satımında takip edilecek usul ile bunun asgari fiyatını imalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini hangi organ belirler?

– Genel kurul belirler

Soru77- Yapı kooperatiflerinde ortak sayısı ile konut veya işyeri sayısını hangi organ tespit eder?

– Genel kurul tespit eder.

Soru78- Kooperatif inşaatlarının devamı esnasında yeniden arsa alınarak ortak kaydı yapılabilir mi?

– Kooperatif inşaatlarının devamı esnasında yeniden arsa alınarak ortak kaydı yapılması daha sonra problemler doğurmaktadır

Soru79- Konutlardaki noksanlığın muhatabı kimdir?

– Müteahhit değil kooperatif yönetim kuruludur.

Soru80- Ortaklar, inşaatların gecikmesi halinde kooperatiften kira talep edebilir mi?

– Edemez.

PROJE,KONUT BEDELLERİNİN TESPİTİ

Soru81- Kooperatiflerde inşaat maliyeti ve süresi önceden taahhüt edilebilir mi?

– Edilemez.

Soru82- İnşaat, sabit maliyetle taahhüt edilebilir mi?

– Edilemez.

Soru83- Bir ortağın konut bedeline itiraz etmesi taksitlerin ödenmesini durdurur mu?

– Bir ortağın konut bedeline itiraz etmesi taksitlerin ödenmesini durdurmaz.

Soru84- Şerefiye nasıl tespit edilir?

– Ana sözleşmenin 61.maddesine göre fen heyeti tarafından tespit edilir.

Soru85- Ana sözleşmede konutlardan şerefiye alınacağı kabul edilmişse genel kurul bunu ortadan kaldırabilir mi?

– Kaldıramaz.

Soru86- Belirlenen süresi içerisinde ödenmeyen şerefiyelerin ödenmesi zorunlu mudur?

– Belirlenen süresi içerisinde ödenmeyen şerefiyelerin ödenmesi gerekir.

KONUTLARIN ORTAKLARA DAĞITIMI

Soru87- Yapı Kooperatiflerinde konutların dağıtımı nasıl yapılır?

– Konutlar, kura ile veya giriş sırasına göre dağıtılır.

KOOPERATİFLERİN TUTACAKLARI DEFTERLER VE VERGİ SORUNLARI

KOOPERATİFLERİN TUTMAK ZORUNDA OLDUKLARI DEFTERLER VE BUNLARDAN DOĞAN SORUMLULUK

Soru88- Kooperatifler, hangi defterleri tutmak zorundadır? Bundan doğan sorumluluk kime aittir?

– Kooperatif defterlerinin eksik ve kanuna uygun surette tutulmamasından doğan hukuki ve cezai sorumluluk yönetim kuruluna aittir. Kooperatifler aşağıdaki defterleri tutmak zorundadır:

1- Yevmiye defter

2- Defter-i kebir

3- Envanter Defteri

4- Karar Defteri

5- Ortaklar Defteri

KOOPERATİFLERİN VERGİ SORUNLARI

Soru89- Kooperatiflerin kurumlar vergisi ödemesi gerekir mi?

– Belirli koşulların yerine getirilmesi halinde ödemezler.

Soru90- Kooperatifler, peşin vergi öder mi?

– Kurumlar vergisinden muaf olma koşullarını taşımayan kooperatifler, geçici vergi öderler

Soru91- Yapı Kooperatifleri konutlarını ortaklarına devrederken Tapu Harcı ve Katma Değer Vergisi ödemeleri gerekir mi?

– Yapı Kooperatifleri konutlarını ortaklarına devrederken Tapu Harcı ve Katma Değer Vergisi ödenmez.

DAĞILMA VE TASFİYE

BİRLEŞME VE DEVİR

Soru92- Kendilerine haber verilmeden ikiye ayrılarak iki ayrı kooperatif çatısı altında toplanan kişilerin ne yapması gerekir?

– kişilerin bilgisi dışında ikiye ayrılarak aynı yerde faaliyet gösteren iki kooperatife ortak kayıt edilmeleri bu kooperatiflerin genel kurullarında alınacak kararla birleşmeleri suretiyle telafi edilebilir.

DAĞILMA SEBEPLERİ

Soru93- Kooperatiflerin dağılma sebepleri nelerdir?

– Ana sözleşmedeki koşulların gerçekleşmesiyle kooperatif dağılır.

TASFİYE

Soru94- Kooperatifler, nasıl tasfiye edilir?

– Oluşturulacak tasfiye kurulu vasıtasıyla kooperatifiniz tasfiye edilir.

Soru95- Devlet eliyle tasfiye yapılabilir mi?

– Devlet eliyle tasfiye yapılamaz.

Not: Daha ayrıntılı bilgi İl Müdürlüğümüzden alınabilir.

TIKLAYIN

TIKLAYIN

TIKLAYIN

Ortakların Ödev ve Sorumlulukları

1. Sermaye (ortaklık) payı

Kooperatife giren her şahıstan en az bir ortaklık payı alınması gerekir. Ana sözleşme, en yüksek had tespit ederek bir ortak tarafından bu had dahilinde birden fazla pay alınmasına cevaz verebilir (KK. m. 19).

Mevcut duruma göre bir ortaklık payının değeri 1.000.000.- lira olup, bir ortakça alınabilecek en çok pay adedi ise 5.000’dir.

2.Aidat ödeme yükümlülüğü

Yapı Kooperatiflerinde ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında, kooperatif amaçlarının gerçekleştirilmesini sağlamak üzere genel kurulca belirlenen miktardaki arsa, altyapı, inşaat ve benzeri gider taksitlerini ve öngörülmüşse bunların gecikme bedellerini de ödemek zorundadırlar.

3.Sır saklama yükümlülüğü ve ceza

Her ortak ne şekilde olursa olsun öğrenmiş olduğu kooperatife ait iş sırlarını, sonradan ortaklık hakkını kaybetmiş olsa dahi daima gizli tutmak zorundadır. Bu mecburiyete uymayan ortak meydana gelecek zararlardan kooperatife karşı sorumlu olduğu gibi kooperatifin şikayeti üzerine herhangi bir zarar umulmasa dahi bir yıla kadar hapis veya ağır para cezasıyla veya her ikisiyle birlikte cezalandırılır (KK. m. 25).

4. Ortakların sorumluluğu

4.1. Sınırsız sorumluluk

Ana sözleşme, kooperatifin varlığı borçlarını karşılamaya yetmediği hallerde, ortaklarının da şahsen ve sınırsız olarak sorumlu tutulacaklarını hüküm altına alabilir (KK. m. 29).

4.2. Sınırlı sorumluluk

Ana sözleşmeye, kooperatif borçları için her ortağın kendi payından fazla olarak şahsen ve belirli bir miktara kadar kooperatiften sonra sorumlu olacakları hususunda bir hüküm konabilir (KK.m.30).

5. Ortağın şahsi alacaklılarının durumu

Bir ortağın şahsi alacaklıları, ancak;

· Ortağa ait faizi,

· Gelir gider farklarından hissesine düşen miktarı,

· Kooperatifin dağılmasında ona ödenecek payı, haczettirebilirler (KK. m.19, f.).

6.Ödemelerini geciktiren ortaklardan faiz alınabileceği, ancak bileşik faiz yürütülemeyeceği

Sermaye koyma borcunu zamanında yerine getirmeyen ortak, ihtara gerek kalmaksızın temerrüt faizi ödemekle yükümlüdür. Ayrıca, ana sözleşmeyle ortaklar temerrüt halinde cezai şart ödemeye de mecbur tutulabilirler (KK m. 98, TTK m. 407).

ORTAKLIKTAN ÇIKARILMA ESASLARI VE İTİRAZ YOLLARI

1. Genel olarak ortaklık sıfatının kaybedilmez

Bir ortağın ortaklık sıfatı genel olarak;

· Çıkma hakkını kullanarak, kendi isteği üzerine ayrılmasıyla (KK m. 10),

· Ölümü ile (KK m. 14, f. 1),

· Ortaklık payını başkasına devretmesiyle (KK. m.14, f.3),

· Ortaklık sıfatı bir görev veya hizmetin yerine getirilmesine bağlı ise, bu görev veya hizmetin sona ermesiyle (KK m. 15)

· Ana sözleşmede açıkça gösterilen sebeplerle ortaklıktan çıkarılmasıyla (KK.m.16),

· Parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucu ortaklığının kendiliğinden düşmesiyle (çıkarılmasıyla) (KK m.27),sona erer.

2.Ortaklıktan çıkarılma (ihraç) esasları

Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler ana sözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar ana sözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.

Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Ana sözleşme, çıkarılan ortağın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir. Uygulamadaki ana sözleşmelere göre, ortaklıktan çıkarma yetkisi yönetim kuruluna aittir.

Çıkarılma kararının onaylı örneğinin, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilmesi gerekir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.

Üç aylık süre içinde, genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir (KK. m. 16).

Çıkarılma kararına karşı Bakanlığımıza başvurulamaz.

3.Parasal yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeni ile ortaklıktan çıkarılma

Özellikle yapı kooperatiflerinde en çok rastlanan ortaklıktan çıkarma nedeni, ortağın parasal yükümlülüklerini yerine getirmemesidir. Uygulamadaki ana sözleşmelerin 14. maddesine göre parasal yükümlülüklerini otuz gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden on gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenler ortaklıktan çıkarılır (KK.m.16, 27).

4. Konut Yapı Kooperatifi Örnek Ana sözleşmesine göre diğer ortaklıktan çıkarılma sebepleri

· Ortaklık şartlarını kaybetmek,

· Kur’a çekimi sonunda kendilerine düşen konutları kabul etmemek,

· Tapuda kendi adlarına tescilden önce konutlarında yaptıkları tahribat veya tadilatı yazılı ihtara rağmen düzeltmemek,

· Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkum olmak, ortaklıktan çıkarılma sebebidir.

5. Çıkarılma kararına karşı genel kurul nezdinde itiraz eden veya mahkemede itiraz davası açan ortağın hukuki durumu

Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bunların ortaklık hak ve yükümlülükleri (genel kurul toplantısına katılma, seçme ve seçilme hakkı, aidat ödeme yükümlülüğü) çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder (KK. m. 16, f.5).

ÇIKAN VEYA ÇIKARILAN ORTAKLARLA HESAPLAŞMA SÜRESİ ve YÜKÜMLÜLÜK

1.İade edilecek haklar, hesabı ve zamanı

Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, ana sözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden başlayarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Çıkan veya çıkarılan ortağın sermaye veya mevduatından kısmen veya tamamen yoksun kalacağı hakkındaki şartlar hükümsüzdür (KK. m. 17).

2.Yapı Kooperatiflerinde çıkan veya çıkarılan ortaklarla hesaplaşma

Uygulamadaki yapı kooperatifi ana sözleşmelerinin 15. maddesine göre, devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, o yıl bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilir. Ancak ortaklığı sona erenlerin yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın ödediği sermaye ve diğer alacakları derhal geri verilir.

3.Ortak, alacak ve haklarının cari fiyat veya döviz kuru üzerinden değerlendirilmesini veya faiz verilmesini talep edemez.

Kooperatiften çıkan ya da çıkarılan ortağın, kooperatife yapmış olduğu ödemelerini cari fiyat veya döviz kuru üzerinden değerlendirilip, hesaplanıp iadesini istemesi söz konusu değildir. Çünkü kooperatifler kâr amacı gütmeyen, karşılıklı yardımlaşma ve dayanışma suretiyle ortaklarının ekonomik menfaatlerini koruyan kuruluşlardır (KK m. 1).

Ancak, genel kurul kararıyla ödemeler yabancı para cinsinden yapılmışsa, çıkan ya da çıkarılan ortaklara iadelerin de aynı para cinsinden yapılması gerekir.

KOOPERATİFLER VE ÜST KURULUŞLARI YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN GENEL KURUL TOPLANTILARINA SUNACAKLARI YÖNETİM KURULU YILLIK ÇALIŞMA RAPORUNUN USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ
Amaç ve kapsam

MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, kooperatif ortaklarının ve diğer ilgili kişi ve kuruluşların bilgilendirilmelerini sağlamak amacıyla kooperatif yönetim kurulunun genel kurul toplantısına sunacağı “Yönetim Kurulu Yıllık Çalışma Raporu”nun hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
(2) Bu Tebliğ hükümleri, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa tabi olan Bakanlığımız görev alanındaki kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği hakkında uygulanır. Hukuki dayanak
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 13 ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 86 ncı maddesinin 1 inci fıkrasının 5 inci bendi hükmüne dayanılarak düzenlenmiştir. Yönetim kurulu yıllık çalışma raporuna ilişkin genel hükümler

MADDE 3 –
(1) Yönetim kurulu yıllık çalışma raporunda, yanıltıcı, abartılı ve yanlış kanaat uyandırıcı, gerçeğe aykırı ifadelere yer verilemez.
(2) Bu rapor, genel kurulun yıllık toplantısından en az 15 gün öncesinden itibaren bir yıl süre ile kooperatif merkezinde ve varsa şubelerinde ortakların incelemesine sunulur. Talep eden ortaklara raporun bir sureti verilir.
(3) Bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslara uyulmak kaydıyla raporda 4 üncü maddede yer alan kısımlara ilave bilgiler verilebilir, kooperatifin türü ve özelliği ile yapılan iş ve işlemlere göre yeni bölüm eklenebilir.
(4) Raporun, dönemi ve düzenleme tarihi belirtilir. Yönetim kurulu tarafından imzalanır.
(5) Düzenlenen rapor genel kurula sunulur ve bir nüshası kooperatifte saklanır. Bununla birlikte, rapor, genel kurul toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde kooperatifin ticaret siciline tescil edildiği yerdeki İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğüne tevdi edilir.
(6) Bu Tebliğdeki esaslara uygun olarak düzenlenmeyen yönetim kurulu yıllık çalışma raporları, genel kurullarda görüşülemez ve kabul edilemez. Yönetim kurulu yıllık çalışma raporunun içeriği

MADDE 4 –
(1) Yönetim kurulu yıllık çalışma raporu, içeriği aşağıda belirtilen bölümlerden oluşur.
a) Genel bilgiler bölümünde; 1) Kuruluş bilgileri, unvanı, tüzel kişilik kazandığı tarih, ticaret sicil numarası, adres, telefon, faks numaralarını, elektronik site ve elektronik posta adreslerini içeren iletişim bilgileri,
b) Yönetim ve denetim kurulu ile personel işlemleri bölümünde;
1) Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ad ve soyadları, görev dönemi, bunlara yapılan her tür ödemeler,
2) Müdür ve diğer personel ile muhasebecilerin ad ve soyadları, görev dönemi, bunlara yapılan ödemeler ve sigorta işlemleri,
3) Önceki dönem bütçe kalemlerinde belirtilen gelir ve gider rakamlarının gerçekleşme durumu,
4) Faaliyet dönemine ilişkin değerlendirme ve geleceğe yönelik beklentiler,
c) Mali durum ve muhasebe işlemleri bölümünde;
1) Bilanço ve gelir gider farkı hesabı kalemleri hakkında genel bilgiler,
2) Tutulan defterlerin türleri, noter açılış ve kapanış tasdikleri,
3) Dönem içerisinde gerçekleşen toplam gelir ve giderler,
4) Arsa, proje, inşaat, vergi ve harç, sigorta, genel gider gibi harcamalar,
5) Kullanılan banka kredilerinin tutarı, kredinin şartları ve geri ödeme durumu,
6) Belediye, vergi ve sigorta gibi kurumlar ile kişilere olan borçlar,
7) Demirbaşların alım bedeli cinsi ve adedi ile diğer araçlara ilişkin bilgiler,
ç) Ortaklık işlemleri bölümünde;
1) Mevcut ortak sayısı, dönem içerisinde kaydedilen ortak sayısı, yapı kooperatiflerinde genel kurulca belirlenen ortak sayısı, ortaklar ile ortak olmak için müracaat edenlerin kanun ve ana sözleşmede gösterilen şartları taşıyıp taşımadıkları,
2) Genel kurulca belirlenen aidat miktarı, ortaklardan yapılan aidat tahsilatı, ortakların aidat borçları,
3) Genel kurul kararı ile belirlenen gecikme faiz oranı, usul ve esasları, gecikme faizi tahakkuk ve tahsilat miktarı,
4) Hisse devirlerine ilişkin bilgiler,
5) Çıkarılan ortakların ad ve soyadları, çıkarılma sebepleri, çıkarılma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine ortak alınıp alınmadığına ilişkin işlemler,
6) İstifa, ölüm ve çıkarılma yoluyla ortaklığı sona eren kişilere yapılan ödemeler,
d) Arsa, inşaat ve ferdileşme çalışmaları bölümünde;
1) Gayrimenkul alımı ve satımında takip edilen usul ile alınacak gayrimenkulün azami fiyatı, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatının belirlenmesine ilişkin genel kurul kararı,
2) Gayrimenkul alım ve satım tutarları,
3) Gayrimenkul alımının, kat karşılığı arsa devralınmasının tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesiyle yapıldığına ilişkin açıklamalar,
4) İnşaatların yaptırılma yöntemi, mevcut konut ve işyeri sayısı, bu konularda alınan genel kurul kararları,
5) Yapılan ihaleler, imzalanan sözleşmelerin tarihi, tarafları, konusu ve bedeli,
6) Arsa ve arazinin imar durumu, plan, proje, yapı ruhsatı, alt yapı işleri, imalat ve çevre düzenleme çalışmaları,
7) İnşaat giderleri, düzenlenen hak edişler, müteahhit ve taşeronlara yapılan ödemeler,
8) İnşaat seviyesi, inşaatların tahmini tamamlanma tarihi ve maliyetleri,
9) Konutların veya işyerlerinin kesin maliyetlerinin tespiti ve ortaklara dağıtılması, ferdileşme, tapu tahsisi ve yapı kullanma izni, tasfiye gibi işlemler,
e) Hukuki faaliyetler bölümünde;
1) Genel kurul kararlarına karşı açılan itiraz davaları, ihraç kararları aleyhine açılan itiraz davaları, alacak, tespit, iptal ve tazminat davaları gibi idare ve hukuk mahkemelerinde açılan tüm davaların mahkemesi, dosya numarası, taraflarına ve aşamasına ilişkin bilgiler,
2) Kooperatif hakkında Cumhuriyet Başsavcılıklarına yapılan suç duyuruları,
3) Kooperatif ile ilgili devam eden veya sonuçlanan tüm ceza davalarının mahkemesi ve dosya numaraları, verilir. Yürürlük

MADDE 5 –
(1) Bu Tebliğ hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme
MADDE 6 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

· KOOPERATİFLER VE ÜST KURULUŞLARI DENETİM KURULU ÜYELERİNİN GENEL KURUL TOPLANTILARINA SUNACAKLARI DENETİM KURULU RAPORUNUN USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak Amaç

MADDE 1 –
(1) Bu Tebliğin amacı, kooperatif ve üst kuruluşlarının denetim kurulu üyelerinin, mevzuat uyarınca kendilerine yüklenen işlem ve hesapları denetleme görev ve yetkisini yerine getirdikten sonra, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 67 nci maddesi uyarınca hazırlayarak genel kurul toplantılarına sunacakları “Denetim Kurulu Raporu”na ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam

MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ hükümleri, 24/04/1969 tarih ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa tabi olan Bakanlığımız görev alanındaki kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler Birliği hakkında uygulanır. Hukuki Dayanak

MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ, 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 13’üncü maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 86’ncı maddesinin 1 inci fıkrasının 5’inci bendi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır. İKİNCİ BÖLÜM Denetim Kurulu Raporu Genel İlkeleri
MADDE 4 –
(1) Denetim kurulu raporunda; Raporun görüşüleceği genel kurul toplantı tarihi, incelemenin ait olduğu dönem ve düzenleme tarihi belirtilir. Raporun tüm sayfaları, düzenleyen denetim kurulu üyesi veya üyeleri tarafından imzalanır.
(2) Rapor, genel kurulda görüşülecek döneme ilişkin tüm işlem ve hesapları kapsayacak şekilde ayrıntılı bilgiler içerir. Rapor, açık, öz ve düzgün bir dille yazılır.
(3) Raporda, ortaklar ve diğer kişiler nezdinde yanlış kanaat uyandırıcı, gerçeğe aykırı ifadelere yer verilemez.
(4) Denetim kurulu raporu, ilgili olduğu genel kurul toplantı tarihinden en az 15 gün önce düzenlenerek yönetim kuruluna teslim edilir. Daha sonra rapor içeriğinde herhangi bir değişiklik yapılamaz.
(5) Bu Tebliğdeki esaslara uygun olarak düzenlenmeyen denetim kurulu raporları, genel kurullarda görüşülemez ve kabul edilemez. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Denetim Kurulu Raporunda Bulunması Zorunlu Hususlar Denetim Kurulu Raporunun İçeriği

MADDE 5 –
(1) Denetim kurulu raporunun, aşağıda belirtilen bölüm ve konuları içerecek şekilde düzenlenmesi esastır.
a) Kuruluş işlemleri bölümü
1) Yeni kurulan kooperatif veya üst kuruluşlarında, kuruluş işlemleri için yapılan harcamalar ve buna ilişkin muhasebe kayıtları incelenir, kuruluş işlemlerinde herhangi bir usulsüzlük bulunup bulunmadığı raporda belirtilir.
2) Kooperatif veya üst kuruluşun unvanında, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa aykırı olarak, kamu kurum ve kuruluşunun ismine yer verilip verilmediği açıklanır.
b) Yönetim kurulu ve personel işlemleri bölümü
1) Yönetim kurulu üyelerinin, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve Kooperatif ana sözleşmesinde öngörülen üyelik şartlarını taşıyıp taşımadığı yönünde yapılan araştırma neticesine yer verilir.
2) Raporun ilgili olduğu dönemde, yönetim kurulu toplantı nisabı kaybedilmiş ise, denetim kurulu tarafından gecikilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılıp çağrılmadığı belirtilir.
3) Yönetim kurulu üyeleri hakkında, kooperatifi zarara uğratıcı eylemleri dolayısıyla açılmış hukuki sorumluluk davası veya göreve devam konusunu etkileyecek nitelikte Kooperatifler Kanununda belirtilen suçlarla ilgili açılmış kamu davası bulunmakta ise, davaya ilişkin genel bilgilere yer verilir.
4) Yönetim kurulu üyelerine, genel kurulca belirlenen aylık ücret, huzur hakkı, risturn ve yolluk dışında başka bir ad altında veya belirlenen bu tutarların üzerinde ödeme yapılıp yapılmadığı belirtilir.
5) 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve kooperatif ana sözleşmesine aykırı olarak, genel kurulun devir ve terk edemeyeceği yetkilerin yönetim kurulu üyelerince kullanılıp kullanılmadığı, bu bağlamda; gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak gayrimenkulün niteliği, yeri ve azami fiyatı ile satılacak gayrimenkulün asgari fiyatıyla ilgili genel kurul kararına uygun hareket edilip edilmediği, imalat ve inşaat işlerinin genel kurulca belirlenen yöntemle yapılıp yapılmadığı açıklanır.
6) Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurlarının, kooperatifle, kooperatif konusuna giren bir ticari muamele yapıp yapmadıkları belirtilir.
7) Yapı kooperatiflerinde, genel kurulca alınması kararlaştırılan gayrimenkullerin alımının, kat karşılığı arsa devralınmasının, yönetim kurulunca tapu devri veya tapuya şerh verdirilecek bir satış vaadi sözleşmesi ile yapılıp yapılmadığına yer verilir.
8) Yönetim kurulu üyelerinin, kooperatife ait defter ve belgeleri incelenmek üzere denetim kuruluna verip vermedikleri, bu konuda herhangi bir sıkıntı yaşanıp yaşanmadığı ortaya konulur.
9) Genel kurul toplantısına sunulan yönetim kurulu yıllık çalışma raporunun, kooperatifin gerçek durumunu yansıtır şekilde eksiksiz ve hatasız hazırlanıp hazırlanmadığı açıklanır.
10) Müdür ve kooperatif memurlarına ödenen ücretler kapsamında, ilgililerin sigorta primlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna tam ve zamanında yatırılıp yatırılmadığı belirtilir.
c) Ortaklık işlemleri bölümü
1) Genel kurul toplantısına ilişkin ortaklar listesinin, kooperatif ana sözleşmesinde belirtilen bilgileri içerir şekilde düzenlenip düzenlenmediği belirtilir.
2) Kooperatife ortak kaydedilen veya ortaklığı sona erenlerle ilgili olarak yönetim kurulu kararları alınıp alınmadığına yer verilir.
3) Genel kurul toplantısına ilişkin düzenlenen ortaklar listesinin, kooperatifin ortaklar defterindeki kayıtlarla uygunluk içerisinde bulunup bulunmadığı, bu bağlamda, genel kurul toplantısına katılma hakkı bulunmayanların ortaklar listesinde yer alıp almadığı, yapı kooperatifleri hariç olmak üzere diğer kooperatiflerde genel kurul tarihinin üç ay öncesinden ortak olmayanların listede yer alıp almadığı, haklarında alınan çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların listede kayıtlı olup olmadıkları hususlarına yer verilir.
4) Yapı kooperatiflerinde, genel kurulca kararlaştırılan ortak sayısının üzerinde ortak kaydedilip kaydedilmediği belirtilir.
5) Ana sözleşmede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan ihraç olup olmadığı, haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınıp alınmadığı açıklanır.
6) Kooperatif ortakları tarafından, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkında, denetim kuruluna intikal ettirilmiş şikayetler var ise, bu konularda yapılan incelemelerden bahsedilir.
7) Yönetim kurulu tarafından, ortaklar arasında hak ve vecibelerde eşitlik ilkesine uygun hareket edilip edilmediği konusunda açıklama yapılır.
ç) Defter ve belgeler bölümü
1) Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca tutulması zorunlu olan, yevmiye defteri, defteri kebir, envanter ve bilanço defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul karar defterinin kullanılıp kullanılmadığı belirtilir.
2) Yevmiye defteri kayıtlarının kanunda öngörülen sürede yapılıp yapılmadığı, kayıt nizamına uyulup uyulmadığından bahsedilir.
3) Envanter ve bilanço defterine, kooperatifin dönem sonu bilançosu ile dönem başı açılış bilançosunun işlenip işlenmediği açıklanır.
4) Yevmiye ve envanter defterlerinin, kanunda öngörülen süre içerisinde noter kapanış tasdikinin yaptırılıp yaptırılmadığı ortaya konulur.
5) Defterler ile saklanması zorunlu olan belgelerin, Türk Ticaret Kanununda öngörülen süreyle saklanıp saklanmadığı belirtilir.
6) Muhasebe kayıtlarında yer alan tahsilat ve ödemelerin tümünün kanunen geçerli belgeye dayanıp dayanmadığı açıklanır.
d) Bilanço, gelir gider farkı hesabı ve mali durum bölümü
1) Bilanço ve gelir gider tablosunun, kooperatifin muhasebe defterlerine uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığı, yanlış, eksik bilgi bulunup bulunmadığı, bilanço kalemlerinin ayrıntılı bilgi içerip içermediği ortaya konulur.
2) Bilanço ve gelir gider tablosunun muhasebe standartları ve ilkelerine göre düzenlenip düzenlenmediği belirtilir.
3) Bir önceki genel kurulda görüşülerek kabul edilen bütçe ile gerçekleşen bilanço kalemlerinin uyumlu olup olmadığı açıklanır.
4) Bilançoda “Hazır Değerler”, “Menkul Kıymetler” bölümünde yer alan tutarların fiilen bulunup bulunmadığı sayım ile tespit edilir ve sayım sonuçlarına raporda yer verilir.
5) Kooperatifin alacaklarının hangi işlemlerden kaynaklandığı, alacakların takibi ve tahsili konusunda yönetim kurulunca gerekli gayret ve titizliğin gösterilip gösterilmediği belirtilir.
6) Kooperatif kayıtlarında görünen avansların ayrıntılı dökümü ile bu avansların kooperatifin amaç ve faaliyeti kapsamında verilip verilmediği, avans kapatma işlemlerinde süre ve belge yönünden gerekli titizliğin gösterilip gösterilmediği ortaya konulur.
7) Kooperatifin genel olarak borçlarının dökümü, gerçek bir mal veya hizmet alımına dayanıp dayanmadıkları, borçların vadesinde ödenmesi konusunda yönetim kurulunca gerekli tedbirlerin alınıp alınmadığı doğrultusunda açıklama yapılır.
8) Ortaklardan yapılan her türlü tahsilatın kayıtlara eksiksiz intikal ettirilip ettirilmediği, gecikme faizi tahakkuk ve tahsilatlarının yapılıp yapılmadığı belirtilir.
9) Vergi ve diğer yasal yükümlülüklerin tam ve zamanında yerine getirilip getirilmediği, kooperatif faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında herhangi bir faiz, gecikme cezası ödenmiş ise bunların dökümü, nedenleri ve bilançoda açık olarak yer verilip verilmediği açıklanır.
10) Genel yönetim giderlerinin usulüne uygun, kooperatifin iş hacmiyle uyumlu olup olmadığı ortaya konulur.
11) Kooperatifin ilgili faaliyet dönemindeki işlemleri neticesinde olumlu gelir gider farkı oluşmuş ise, bu farkın 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve kooperatif ana sözleşmesi hükümlerine uygun olarak dağıtımının yapılıp yapılmadığı, işlemler neticesinde menfi gelir gider farkı oluşmuş ise, bu farkın 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve kooperatif ana sözleşmesi hükümlerine uygun olarak karşılanıp karşılanmadığı belirtilir.
12) Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, kooperatifin mali durumu hakkında genel bir değerlendirme yapılır.
e) Arsa alımı ve inşaat çalışmaları bölümü
1) Arsa alımı gerçekleşmiş ise, arsanın kooperatif amaçlarına uygun olup olmadığı, alım bedeli, yapılan ödemelerin tutarı belirtilir.
2) İnşaat yapımına başlanmış ise, projelerin ilgili belediyece onaylanıp onaylanmadığı, yapı ruhsatı alınıp alınmadığı belirtilir.
3) Yapımcı firma veya taşeronlarla düzenlenen sözleşmelerin kooperatif menfaatlerine, ihale sonucuna veya piyasa koşullarına uygun olup olmadığı ortaya konulur.
4) Yüklenicilere yapılan ödemelerin, düzenlenen sözleşme hükümlerine uygun olup olmadığı açıklanır.
5) Yüklenicilerin hazırladığı hak ediş raporlarının, imalatın durumuna, teknik şartnameye ve sözleşmeye uygun olup olmadığı belirtilir.
6) İnşaatın, onaylı projeye, yapı ruhsatına uygun gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği belirtilir.
7) İlgili faaliyet döneminde gerçekleşen imalat düzeyinin, iş planlarına uygun olup olmadığı, planlandığı halde tamamlanmayan işler var ise aksaklığın nedenleri ve sorumlularının kimler olduğu açıklanır.
8) Yapı kooperatifleri birlikleri ve merkez birliklerinde, arsa temini, alt yapı çalışmaları, ortak kooperatiflere arsa tahsisi işlemlerinin mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı ortaya konulur.
f) Diğer açıklamalar ve sonuç bölümü
1) Kooperatif tasfiye halinde ise, tasfiye aşamasına ilişkin açıklamalara yer verilir.
2) Kooperatifin türü, özel durumu gibi nedenler gözetilerek, bu tebliğde yer almayan hususlara ilave olarak denetim kurulu raporlarında gerekli görülen açıklamalara ve önerilere yer verilebilir.
3) İşlerin yürütülmesinde görülen eksiklikler ile kanun ve ana sözleşmeye aykırı hareketler belirlenmiş ise, kısa açıklama yapılır ve yapılacak işleme dair görüşlere yer verilir.
4) Sonuç bölümünde, kooperatifin işlem ve hesaplarının incelenmesi sonucunda ulaşılan kanaat belirtilerek, yönetim kurulunun ibra edilmesi veya ibra edilmemesi genel kurulun takdirine sunulur. Yürürlük

MADDE 6 –
(1) Bu Tebliğ hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme
MADDE 7 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür

Kooperatif ve Birliklerde Genel Kurul Başvurularında İstenen Belgeler:

1- Dilekçe,
ilanlı Toplantı dilekçe örneği

ilansız Toplantı dilekçe örneği
2- Genel Kurul Gündemi
3- İmza Sirküleri
4- Elden tebliğ veya taahhütlü mektup listesi
5- Temsilci ücretinin yatırıldığını gösteren maliye veznesi alındı belgesi.

Genel Kurul Öncesinde Dikkat Edilecek Hususlar

a) Genel kurul toplantısı ile ilgili başvuruların; genel kuruldan en az 15 gün önce İl Müdürlüğümüze yapılması, başvuru yazılarında; toplantı günü, saati ve yerinin mutlaka belirtilmesi gerekmektedir. (Kooperatifler Kanunu Md. 45, örnek Ana sözleşme Md.30/1 )

b) Kooperatif ve Birliklerin genel kurul toplantısı ile ilgili bildirim yazılarında; kooperatifin Unvanı, ortak sayısı, yazışma adresi, telefon ve ticaret sicil numarasının belirtilmesinde fayda görülmektedir.

c) Genel kurul toplantısı ile ilgili yazıların kooperatifte imzaya yetkili iki kişi tarafından imzalanması, bu yazıya toplantı gündemi ile Maliye Saymanlıklarına Bakanlık Temsilcisi ücretinin yatırıldığını gösteren “Vezne Alındısı” makbuzunun mutlaka eklenmesi gerekmektedir. (Kooperatifler Kanunu Md. 60.87, Örnek Ana sözleşme Md. 30/2, 46)

d) Genel kurul toplantısının muhtelif nedenlerle Bakanlığımıza bildirilen günde yapılmaması ya da ertelenmesi durumunda, ikinci ve izleyen diğer toplantılar için yeniden ilgili Sanayi ve Ticaret İI Müdürlüğünden temsilci isteminde bulunulması gerekmektedir

Genel Kurul Toplantısı Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar:

a) Genel kurul tutanağının toplantı yerinde yazılması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle toplantı yerinde daktilo makinası ve karbon kağıtları bulundurulması, daktilo makinasının bulunmaması durumunda ise, el yazısı okunaklı kişilerin yazmanlıklara seçilmesinde fayda görülmektedir.

b) 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 87. maddesine göre, her genel kurul toplantısı nedeniyle ilgili Sanayi ve İl Ticaret Müdürlüğü’nden temsilci isteme zorunluluğu bulunmaktadır. Usulüne uygun temsilci istenilmesi halinde, toplantı açılma saatinden itibaren 1 saat Bakanlık Temsilcisinin gelmesi beklenecek, bu sürede görevli Bakanlık temsilcisi toplantı yerinde hazır bulunmazsa, durum bir tutanakla tespit edilerek, genel kurulun yetkili kişiler tarafından açılması mümkün olabilecektir.

c) Genel kurul toplantısının, toplantı çağrısını yapan kişi ve organca yetkili kılınan kişiler tarafından açılması ve genel kurul başkanı ve yazmanların mutlaka kooperatif ortakları ve üst kuruluş temsilcileri arasından seçilmesi gerekmektedir. (Örnek Ana sözleşme Md.34)

d) Genel kurul toplantı tutanağının toplantı yerinde düzenli olarak tutulması, genel kurulda yapılan görüşmelerin ve alınan kararların toplantı tutanağına yazılması, alınan kararlara muhalif kalan ortak ve kişiler varsa, karşı görüşlerin tutanağa yazılması zorunluluğu bulunmaktadır. (Kooperatifler Kanunu Md. 87(53)

Genel Kurul Toplantısı Sonrasında Dikkat Edilecek Hususla

a) Genel kurul tutanaklarının; toplantının açılışını müteakiben seçilen genel kurul başkanı, yazmanlar ve toplantıya görevlendirilen Bakanlık Temsilcileri tarafından toplantı yeri terk edilmeden imzalanması gerekmektedir.

b) Genel kurul toplantısı sonrasında düzenlenecek belgelerin, en geç bir ay içinde Ankara merkezinde Bakanlığımıza, diğer illerde ise ilgili Sanayi ve Ticaret Müdürlüğüne verilmesi gerekmektedir.

c) Bakanlığımıza verilecek belgeler arasında gösterilen “Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Durum Bildirimi”nin Bakanlığımız Vakfından ve Sanayi ve Ticaret İI Müdürlüklerinden temin edilmesi mümkün bulunmaktadır.

d) Bakanlık Temsilcisi katılmayan toplantılar için yatırılan temsilci ücretlerinin, ilgili kooperatif yetkililerine iade edilmesi mümkün bulunmaktadır. Bunun için genel kurul sonrasında Bakanlığımıza ve Sanayi ve Ticaret İI Müdürlüklerine verilecek belgelerin bir yazı ekinde ilgili şubeye ibraz edilmesi yeterli görülmektedir.

e) Bakanlığımıza verilecek belgeler arasında sayılan “Kooperatif ve Üst Kuruluşları Genel Durum Bildirimi”nin kooperatifte uygun olan bölümlerinin daktiloyla ya da el yazısı ile düzgün olarak doldurulmasına ve kooperatifin iki yetkilisinin isimleri de yazılarak imzalanmasına özen gösterilmelidir.

f) Kooperatif ve Üst kuruluşların olağan genel kurul toplantılarının her yılın ilk altı ayında yapılması ya da bu süre içinde usulüne uygun olarak olağan genel kurulun toplantıya çağrılması gerekmektedir. (Kooperatifler Kanunun Md.45)

g) Olağan genel kurul toplantılarını her yılın ilk altı ayında yapmayan ya da ortakları bu süre içinde genel kurula çağırmayan yönetim kurulu üyeleri hakkında Kooperatifler Kanununun Ek. 2/2 maddesi hükümlerine göre cezai yaptırım öngörülmüştür. Bu bakımdan olağan genel kurul toplantılarının süresinde yapılması ve belgelerin de Bakanlığımıza ve Sanayi ve Ticaret İI Müdürlüklerine verilmesi konusuna kooperatif yetkililerince gerekli özenin gösterilmesinde fayda görülmektedir.

Örnek Hazirun Cetveli